Xu hướng tái chế phế liệu thành nhạc cụ đang trở thành một phong trào sáng tạo được nhiều người yêu thích. Làm dụng cụ âm nhạc từ phế liệu không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn khuyến khích sự sáng tạo, bảo vệ môi trường và có giá trị giáo dục cao.
Từ những vật liệu tưởng chừng như vô dụng, chúng ta có thể tạo ra những nhạc cụ độc đáo như trống từ lon sữa, đàn từ thanh sắt rỗng, guitar từ vợt điện hỏng, piano từ hộp bìa carton hay kèn từ giấy và ống hút.
Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, dễ làm theo giúp bạn biến những phế liệu thành những nhạc cụ tuyệt vời. Dù bạn là người mới bắt đầu hay có kinh nghiệm, những hướng dẫn này đều phù hợp và dễ thực hiện.
Những loại phế liệu nào thích hợp để làm nhạc cụ?
Chọn đúng loại phế liệu là yếu tố quyết định chất lượng âm thanh và độ bền của nhạc cụ. Mỗi loại vật liệu có đặc tính riêng biệt tạo nên những âm sắc khác nhau.
Dưới đây là 5 nhóm vật liệu chính phù hợp để chế tạo nhạc cụ:
- Đồ dùng giấy: Giấy báo, bìa carton, hộp giấy có tính linh hoạt cao, dễ tạo hình và tạo ra âm thanh êm ái phù hợp làm đàn piano, kèn hoặc trống nhỏ
- Kim loại nhẹ: Lon sữa, thanh sắt rỗng, ống nhôm tạo ra âm thanh trong trẻo, sáng rõ, thích hợp làm trống, đàn bộ gõ hoặc chuông
- Phế liệu nhựa: Chai nhựa, hộp nhựa có độ bền cao, nhiều kích cỡ khác nhau, tạo âm thanh rõ ràng phù hợp làm trống, maracas
- Vật liệu tự nhiên: Vỏ dừa, tre, gỗ mang lại âm thanh ấm áp, tự nhiên, lý tưởng cho các nhạc cụ truyền thống
- Dây và vải cũ: Dây thép, dây nylon, vải cũ có thể làm dây đàn hoặc màng trống
Cách chọn phế liệu an toàn và hiệu quả cho từng loại nhạc cụ
Lựa chọn phế liệu cần tuân thủ các tiêu chí về độ bền, khả năng tạo âm thanh và đảm bảo an toàn sức khỏe. Trước khi sử dụng, phế liệu cần được xử lý cẩn thận để loại bỏ các tác nhân có hại.
Các bước chuẩn bị phế liệu:
- Kiểm tra độ bền: Chọn vật liệu không có vết nứt, không bị hư hỏng nặng, đảm bảo chịu được lực tác động khi chơi nhạc
- Vệ sinh và khử trùng: Rửa sạch bằng nước xà phòng, khử trùng bằng cồn hoặc dung dịch khử trùng, để khô hoàn toàn
- Làm mịn bề mặt: Dùng giấy nhám loại bỏ các góc cạnh sắc nhọn, đặc biệt quan trọng với phế liệu kim loại
- Kiểm tra âm thanh: Gõ nhẹ vào vật liệu để đánh giá chất lượng âm thanh trước khi chế tác
- An toàn cho trẻ em: Đối với nhạc cụ dành cho trẻ em, tránh sử dụng vật liệu có thể gây thương tích, kiểm tra kỹ không có phần nhọn
Tổng hợp các cách làm dụng cụ âm nhạc từ phế liệu đơn giản và nhanh chóng
Chúng ta sẽ khám phá 5 loại nhạc cụ dễ dàng tự chế từ phế liệu, với mức độ khó dễ khác nhau. Mỗi nhạc cụ đều dựa trên các nguyên lý âm học cơ bản như rung động, cộng hưởng và truyền âm. Qua các hướng dẫn chi tiết, bạn có thể sáng tạo và điều chỉnh âm thanh theo ý thích, từ đó tạo ra những nhạc cụ độc đáo, vừa thú vị vừa mang tính ứng dụng cao.
Làm trống đồ chơi từ lon sữa
Trống là loại nhạc cụ dễ làm nhất và phù hợp cho mọi lứa tuổi. Âm thanh được tạo ra bởi sự rung động của màng trống khi được gõ.
Vật liệu cần chuẩn bị:
- 1 lon sữa lớn (loại 900g)
- 1 tấm da tổng hợp hoặc nilon dày
- Dây thun hoặc dây cao su
- Keo dán
- Giấy màu để trang trí
Hướng dẫn thực hiện:
- Làm sạch lon sữa, loại bỏ nhãn mác và làm khô hoàn toàn
- Cắt tấm da hoặc nilon có đường kính lớn hơn miệng lon khoảng 5cm
- Căng màng trống lên miệng lon, đảm bảo độ căng vừa phải
- Dùng dây thun buộc chặt quanh miệng lon để cố định màng trống
- Kiểm tra âm thanh bằng cách gõ nhẹ, điều chỉnh độ căng nếu cần
- Trang trí mặt ngoài bằng giấy màu hoặc sticker
Mẹo điều chỉnh âm thanh: Tăng độ căng màng trống để có âm cao hơn, thêm gạo hoặc đậu xanh vào trong lon để tạo âm thanh đặc biệt.
Làm đàn nhạc từ các thanh sắt rỗng
Đàn từ thanh sắt tạo ra âm thanh trong trẻo nhờ sự rung động của kim loại. Độ dài và độ dày của thanh sắt quyết định cao độ âm thanh.
Vật liệu cần chuẩn bị:
- 5-8 thanh sắt rỗng có độ dài khác nhau
- 1 khung gỗ hoặc nhựa làm giá đỡ
- Dây thép mỏng để treo thanh sắt
- 2 que gỗ làm dùi gõ
Hướng dẫn thực hiện:
- Sắp xếp các thanh sắt theo thứ tự từ dài đến ngắn
- Khoan lỗ nhỏ ở đầu mỗi thanh sắt để xỏ dây
- Lắp ráp khung giá đỡ có thể điều chỉnh độ cao
- Treo các thanh sắt lên khung theo thứ tự âm giai
- Điều chỉnh khoảng cách giữa các thanh để dễ chơi
- Thử âm thanh và điều chỉnh vị trí nếu cần
Làm đàn guitar từ vợt điện hỏng
Guitar từ vợt điện tạo ra âm thanh nhờ sự rung động của dây được khuếch đại bởi thùng cộng hưởng.
Vật liệu cần chuẩn bị:
- 1 vợt điện hỏng (đã tháo bỏ lưới)
- 4-6 sợi dây thép hoặc dây nylon
- Đinh nhỏ hoặc móc treo dây
- Cần guitar (có thể dùng thanh gỗ dài)
Hướng dẫn thực hiện:
- Tháo sạch phần lưới và dây điện của vợt
- Gắn cần guitar vào tay cầm vợt
- Đóng các móc hoặc đinh dọc theo cần guitar
- Căng dây từ đầu cần guitar xuống thân vợt
- Điều chỉnh độ căng dây để tạo ra các nốt nhạc khác nhau
- Kiểm tra âm thanh và tinh chỉnh
Làm đàn piano từ hộp bìa carton
Piano từ bìa carton hoạt động theo nguyên lý cộng hưởng trong khoang không khí bên trong hộp.
Vật liệu cần chuẩn bị:
- 1 hộp bìa carton lớn
- Thanh gỗ mỏng hoặc nhựa làm phím
- Keo dán mạnh
- Giấy trắng và đen để trang trí phím
Hướng dẫn thực hiện:
- Cắt một lỗ hình chữ nhật ở mặt trên hộp carton
- Làm các phím piano bằng thanh gỗ, sơn trắng và đen
- Gắn các phím theo thứ tự đúng của piano
- Tạo cơ chế ấn phím đơn giản bằng lò xo hoặc cao su
- Trang trí mặt ngoài giống piano thật
- Kiểm tra hoạt động của từng phím
Làm kèn từ giấy, ống hút, khăn
Kèn từ giấy tạo âm thanh nhờ sự rung động của không khí trong ống.
Vật liệu cần chuẩn bị:
- Giấy báo hoặc giấy cứng
- Ống hút nhựa
- Keo dán
- Khăn giấy hoặc vải mỏng
Hướng dẫn thực hiện:
- Cuốn giấy thành hình ống dài, to dần từ đầu đến cuối
- Gắn ống hút vào đầu nhỏ làm ống thổi
- Bọc khăn giấy quanh ống hút để tạo độ mềm
- Dán chặt các mối nối
- Thử thổi và điều chỉnh kích thước ống để có âm thanh mong muốn
- Trang trí bề mặt ngoài
Cần lưu ý gì khi làm dụng cụ âm nhạc từ phế liệu?
Khi chế tạo dụng cụ âm nhạc từ phế liệu, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn và chất lượng để đảm bảo sản phẩm vừa an toàn vừa bền đẹp.
Các lưu ý quan trọng:
- An toàn khi chế tác: Đeo găng tay khi xử lý kim loại, sử dụng kính bảo hộ khi cắt hoặc khoan, tránh để trẻ em tiếp xúc với dụng cụ sắc nhọn
- Kiểm tra độ bền: Thử nghiệm sức chịu đựng của nhạc cụ trước khi sử dụng, đảm bảo các mối nối chắc chắn, kiểm tra định kỳ để phát hiện hư hỏng
- Vệ sinh và khử trùng: Rửa sạch tất cả phế liệu bằng nước xà phòng, khử trùng bằng cồn 70%, để khô hoàn toàn trước khi lắp ráp
- Bảo quản đúng cách: Để nhạc cụ ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp, vệ sinh định kỳ để duy trì chất lượng âm thanh
- Giám sát trẻ em: Luôn có người lớn hướng dẫn khi trẻ em làm nhạc cụ, kiểm tra kỹ sản phẩm trước khi cho trẻ chơi
- Tránh các trường hợp nguy hiểm: Không sử dụng vật liệu có chất độc hại, tránh phế liệu quá nặng có thể gây thương tích, thay thế bằng vật liệu an toàn hơn khi cần thiết
Tái chế phế liệu thành nhạc cụ là một hoạt động sáng tạo thú vị, góp phần bảo vệ môi trường và giáo dục ý thức tái chế. Từ những hướng dẫn chi tiết trên, bạn có thể tự tay tạo ra những nhạc cụ độc đáo và ý nghĩa.
Nếu bạn có nhiều phế liệu kim loại cần thanh lý sau khi hoàn thành các dự án sáng tạo, hãy liên hệ với Phế liệu Sơn Báu. Chúng tôi chuyên thu mua các loại phế liệu kim loại như sắt, thép, nhôm, đồng, inox với giá cạnh tranh nhất thị trường. Phế liệu Sơn Báu cam kết thu mua nhanh chóng, tận nơi 24/7 và hỗ trợ xuất hóa đơn VAT đầy đủ.
